Over de IBACH Conserveringsmethode

IBACH… I wat?

VRS-lid Monument Vandekerckhove licht het conserveringsproces IBACH toe. Wanneer wordt er gekozen voor dit proces en hoe gaat het in zijn werk?

Wat is het IBACH-proces?

IBACH is de patenthouder van de natuursteenconserveringsmethode Acrylhärz Volltränkung. Acrylhärz volltränkung (AVT) werd voor het eerst geïntroduceerd in de vroege jaren ’70, toen de Dombaumeister van de Dom in Keulen, prof. dr. Arnold Wolf, zocht naar een gepast antwoord om de degradatie en verkruimeling van de Schlaitdorf zandsteen te stoppen.

Hoe werkt Acrylharz volltränkung?

Dr. Wolf Ibach ontwikkelde het proces van acrylhärz volltränkung. Hierbij wordt poreus materiaal met acrylharsen (MMA) geïmpregneerd. Daarna volgt het polymerisatieproces, waardoor alle open poriën met acrylglas (PMMA) worden opgevuld.

Dit proces roept bij veel bouwhistorici en restauratoren gemengde gevoelens op, omdat het tot in de diepste kern van het originele werk ingrijpt. Toch is het al sinds de introductie op meer dan 20.000 objecten toegepast in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Nederland. Veelzeggende referenties zijn de Dom van Keulen, de Neptunus Grotto in het park Sanssouci in Potsdam en de Frauenkirche in München.

Project Grote Kerk in Breda

Als lid van het bouwteam past Monument Vandekerckhove dit proces toe bij de restauratie van de Grote Kerk in Breda onder de leiding van dhr. Hendrik-Jan Tolboom (RCE) en de dhr. Ing. Ben Massop (RABBM).

Het doel is het behouden van het oorspronkelijke stuk in zijn originele standplaats. Hiervoor moet de indringing van water worden tegengegaan, als drijvende kracht achter diverse chemische en fysische degradatieprocessen. Met vergelijkbare andere technieken, zoals steenverharding met kiezelzuuresters, bereik je niet hetzelfde resultaat als met IBACH-proces.

Fase 1 van het IBACH-proces

Het IBACH-proces (AVT) neemt in zijn totaliteit enkele maanden in beslag en vereist een grondige voorbereiding. Een zoutanalyse en eventuele ontzouting is niet te vermijden en moet een mogelijk totaal verlies van de steen voorkomen. Het kan nodig zijn deze processen meerdere malen te herhalen.

Ook andere restauratietechnieken, zoals verlijmingen en plastisch herstel worden in deze voorbereidende fase uitgevoerd. Ook hierbij is doordacht en zeer zorgvuldig handelen een absolute vereiste.

Fase 2 van het IBACH-proces

De tweede fase in het proces gebeurt bij IBACH in Duitsland waarbij de stenen eerst worden onderworpen aan een intensief en constant gemonitord drogingsproces.

Pas daarna start de eigenlijke conservatie. De stukken worden gewogen en in een container geplaatst waar later het vloeibaar MMA aan zal worden toegevoegd. Het geheel gaat in een autoclaaf. Op dat moment worden de sensoren voor het monitoren van dit proces aangesloten. De werkstukken worden vervolgens ondergedompeld in vloeibaar MMA en onderworpen aan een wisselend vacuüm en een overdruk tot 25 bar. Het overschot aan vloeibaar MMA wordt verwijderd en het exotherme polymerisatieproces wordt gestart door het toevoegen van warmte aan het systeem.

Na het voltooien van de polymerisatie volgt nog een reiniging en weging om het opgenomen gehalte PMMA te bepalen. Het resultaat van het hele proces is een geconserveerde steen waarvan aan de buitenkant niets is te zien.

Interesse?

Restauratiesteenhouwer is een mooi vak. Heb je interesse en wil je meer weten, neem dan contact op met een van onze leden, allen erkend steenhouwbedrijf.

Wilt u inhoudelijk reageren op deze nieuwsbrief?

We zien uw reactie, mening of opmerking graag tegemoet. Stuur uw bericht naar info@restauratiesteenhouwers.nl.

Volg ons op LinkedIn.