Nieuwsbrief oktober 2021

De hoogste kerktoren van ons land en hét symbool van de stad Utrecht is de Domtoren. Deze gotische toren van 112 meter is tussen 1321 en 1382 gebouwd. In 2019 startte de restauratie van de Domtoren. De restauratie duurt circa 5 jaar. Erkend Restauratie Steenhouwerij en VRS-lid Slotboom Steenhouwers BV maakt in opdracht van hoofdaannemer Nico de Bont de te vervangen natuursteen blokken.

In 1975 vond de laatste grote restauratie van de toren plaats. Vanaf 2015 werd de Domtoren op verzoek van de eigenaar, de gemeente Utrecht, uitgebreid geïnspecteerd door de Monumentenwacht. De bouwkundige toestand bleek ‘redelijk’ en de onderhoudstoestand was ‘matig’. De hoogste tijd voor een nieuwe grote restauratie. De belangrijkste gebreken aan de toren zijn het verval van het natuursteen en baksteen in de gevels en de schade als gevolg van roestend ankerwerk in de achtkantige lantaarn van de toren. Daarnaast zijn ook de houtconstructies, het glas-in-lood, het uurwerk, de klokken en het lood- en leiwerk van de spits toe aan grondige restauratie.

Als gecertificeerd steenhouwerij restaureert Slotboom volgens de richtlijnen van Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM). Deze richtlijnen (BRL ERM 4000 in combinatie met de URL 4007) zijn belangrijk. Herstel van natuursteen in monumentale gebouwen moet niet alleen aan esthetische eisen maar ook aan technische eisen voldoen. Een verkeerde behandeling, materiaalkeuze of uitvoeringstechniek heeft grote gevolgen voor het uiterlijk en de levensduur van het natuursteen kan er sterk door worden beperkt. Een goed herstel van natuursteen vereist veel kennis en ervaring. Een gecertificeerd steenhouwer zorgt ervoor dat de herstelwerkzaamheden zorgvuldig en op de juiste wijze worden uitgevoerd.

Vele duizenden natuursteenblokken worden door Slotboom Steenhouwers BV geproduceerd. Elk onderdeel wordt in het werk ingemeten, waar nodig gereconstrueerd en digitaal uitgetekend. De digitale tekeningen worden vervolgens gebruikt voor de productie van de nieuwe stenen. De vervangende steensoorten voor de toren worden allemaal geïmporteerd uit het buitenland. De meest gebruikte materialen zijn de Portland Stone die gewonnen wordt op het schiereiland Isle of Portland in het graafschap Dorset in Engeland. Ook wordt er veel Weiberner Tufsteen toegepast, die wordt gewonnen in de Duitse Eifel.

De voorbewerking van de stenen geschiedt bij Slotboom met moderne CNC gestuurde zaag- en freesmachines. Na de machinale voorbewerking blijft nog veel ambachtelijk handwerk over. In de werkplaats van de steenhouwerij geven restauratiesteenhouwers met pneumatisch gereedschap de definitieve vorm aan de werkstukken. Tot slot wordt met hamer en beitel op de traditionele wijze een afwerking (scharreerwerk) op het oppervlak van de steen aangebracht. Met dit prachtige ambachtelijke vakmanschap zal de Domtoren na de restauratie nog vele jaren in volle glorie kunnen schitteren als het icoon van Utrecht!